Υπόμνημα/Ενημέρωση ΕΣΕΕ επί των διατάξεων του ν. 4714/2020

Κυρίες και Κύριοι,

Στον νέο νόμο 4714/2020 (ΦΕΚ 148^Α – πατήστε εδώ να δείτε το ΦΕΚ) του Υπουργείου Οικονομικών περιλαμβάνονται σημαντικές διατάξεις που άπτονται ζητημάτων επί του συνολικού φάσματος της οικονομίας, με σημείο αναφοράς τη νομοθέτηση μέτρων ελάφρυνσης από τις επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης.  Ιδιαίτερα για τις πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που εξακολουθούν να βιώνουν με βάναυσο τρόπο τον αρνητικό αντίκτυπο της πανδημίας σε καθημερινή βάση, επιχειρείται η θεσμοθέτηση μέτρων που εκτιμάται πως θα λειτουργήσουν ως ανάχωμα, έως τουλάχιστον έναν βαθμό, στη συνεχή συρρίκνωση του τζίρου και στην επιδείνωση της οικονομικής τους θέσης. Οι νέες νομοθετικές ρυθμίσεις εστιάζουν στην επίλυση στρεβλώσεων επί φορολογικών και εργασιακών/ασφαλιστικών ζητημάτων ενώ ταυτόχρονα επιδιώκουν τη βελτίωση της ελκυστικότητας προγραμμάτων και μέτρων ανακούφισης των πληγέντων από τον COVID -19. Τη δεδομένη χρονική στιγμή, όπου το βασικό ζητούμενο για τις επιχειρήσεις είναι η διατήρηση της (όποιας) ρευστότητάς τους, μέτρα όπως η προστασία των πληγέντων δανειοληπτών – συνεπών και μη – και η  εξάλειψη/ μείωση της άκρως επιζήμιας προκαταβολής φόρου εισοδήματος επόμενου έτους, κινούνται σαφώς προς τη σωστή κατεύθυνση, θα πρέπει όμως το δικαίωμα ένταξης να είναι καθολικό, χωρίς περιορισμούς και αστερίσκους, για όλους ανεξαιρέτως τους πληττόμενους.

1)  Προκαταβολή Φόρου Εισοδήματος επόμενου έτους(άρθρο 18):

Η προκαταβολή φόρου εισοδήματος επόμενου έτους, η οποία σήμερα ανέρχεται στο 100% και απομυζεί σημαντικούς πόρους των επιχειρήσεων, θα μειώνεται κλιμακωτά μέχρι το σημείο όπου θα εξαλείφεται. Ειδικότερα τα ΦΠ και ΝΠ που είναι υποκείμενα σε ΦΠΑ θα λάβουν μείωση της προκαταβολής φόρου, αναλόγωςτης πτώσηςτου τζίρου που κατέγραψανστο διάστημα α΄ 6μήνου 2020/2019, βάσει των συγκριτικών δεδομένωναπό τις υποβληθείσες περιοδικές δηλώσεις των 2 πρώτων τριμήνων των ετών 2019 – 2020 για επιχειρήσεις με απλογραφικά βιβλία και του διαστήματος Ιανουαρίου – Ιουνίου για επιχειρήσεις με διπλογραφικά βιβλία. Η σταδιακή μείωση έως και την εξάλειψη της υποχρέωσης θα κλιμακώνεται ως εξής:

α) Για πτώση τζίρου 5,00% – 15,00%, τοποσοστό μείωσης θα ανέλθειστο 30%.

β)Για πτώση τζίρου 15,01% – 25,00%,το ποσοστό μείωσης θα ανέλθειστο 50%.

γ)Για πτώση τζίρου 25,01%-35,00%,το ποσοστό μείωσης θα ανέλθειστο 70%

δ) Για πτώση τζίρου μεγαλύτερη του 35%, το ποσοστό μείωσηςθα ανέλθει στο 100%, δηλαδή ηπροκαταβολή θα μηδενιστεί.

Ποσοστό πτώσης τζίρου   μεταξύ α΄ 6μήνου 2020/2019	Ποσοστό μείωσης της προκαταβολής φόρου εισοδήματος επόμενου έτους
5,0%-15,0%	30%
15,01%-25,0%	50%
25,01%-35,0%	70%
>35,01%	100%

Ωστόσο, οι διατάξεις του νόμου προβλέπουν και ορισμένες εξαιρέσεις από τις προαναφερθείσες προβλέψεις:

– Οι επιχειρήσεις που υπόκεινται σε ΦΠΑ του τριτογενούς τομέα, οι οποίες κατά το γ΄ 3μηνο του 2019 (Ιούλιος-Σεπτέμβριος) κατέγραψαν πτώση άνω του 50% επί συνολικού ετήσιου τζίρου τους (για το 2019), απαλλάσσονται πλήρως από την προκαταβολή φόρου εισοδήματος επόμενου έτους (εποχικές &τουριστικές επιχειρήσεις),

– Η μείωση/κατάργηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος επόμενου έτους δεν θα εφαρμοστεί γιανέα ΝΠ που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα καιβρίσκονται στην πρώτη3ετία λειτουργίας τους.Στο ίδιο μήκος κύματος, δεν θα εφαρμοστούν οι ελαφρύνσεις για ΦΠ που το 2019 απέκτησαν για πρώτη φορά εισόδημααπό επιχειρηματική ή αγροτική δραστηριότητα. Για τις παραπάνω περιπτώσεις, η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει ήδη τη μείωση της προκαταβολής φόρου στο 50%, ενώ το ίδιο θα ισχύσει και για τις επιχειρήσεις/ελεύθερους επαγγελματίεςπου δεν υπόκεινται σε ΦΠΑ.

Στον αντίποδα, οι επιχειρήσεις που δεν θα καρπωθούν το παραμικρό από τη νομοθέτηση του μέτρου, είναι όσες εξ’ αυτών σημείωσαν στη διάρκεια του α΄6μήνου 2020 σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019 αύξηση, στασιμότητα ή μικρή μείωση έως 5% του κύκλου εργασιών τους. Οι εν λόγω επιτηδευματίες θα καταβάλλουν και φέτος όπως και πέρυσι προκαταβολή φόρου εισοδήματος επόμενου έτους και μάλιστα με συντελεστή 100%.

Ένα σημαντικό σημείο, το οποίο ήδη έχει τονιστεί από την ΕΣΕΕ, είναι ο υπαρκτός κίνδυνος που διατρέχουν χιλιάδες επιχειρήσεις να απολέσουν ένα τόσο χρήσιμο ευεργέτημα, εξαιτίας των τεκμηρίων διαβίωσης. Όσες επιχειρήσεις δηλώσαν φέτος ότι το προηγούμενο έτος κατέγραψαν ζημίες ἠ πολύ χαμηλά καθαρά κέρδη θα φορολογηθούν με ανύπαρκτα τεκμαρτά εισοδήματα που θα προσδιοριστούν από τις φορολογικές αρχές, βάσει των αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης (ΙΧ, κατοικία, δάνεια/κάρτες). Συνεπώς, οι μικρές εμπορικές επιχειρήσεις θα εμφανιστούν με ανύπαρκτα καθαρά κέρδη και δεν θα καρπωθούν τη μείωση/κατάργηση της προκαταβολής φόρου, καθώς στην πράξη θα αποκλείονται από τους δικαιούχους. Το πρόβλημα έχει τεθεί υπόψη του Υπουργείου Οικονομικών και αναμένεται η λύση του.

2)  Πρόγραμμα “Γέφυρα”/Προστασία δανειοληπτών(άρθρα 71-83):

Οι διατάξεις του ν. 4714/2020 διαμορφώνουν ένα προστατευτικό πλαίσιο των δανειοληπτώνμε εξυπηρετούμενα και μη (συμπεριλαμβανομένων και των καταγγελμένων) δάνεια από τις παρενέργειες της υγειονομικής κρίσης. Οι νέες δυσμενείς συνθήκες επέφεραν αδυναμία καταβολής των μηνιαίων τοκοχρεολυτικών δόσεων προς τις τράπεζες από πληθώρα επιτηδευματιών, οι οποίοι εξαιτίας τόσο του lockdownαλλά και της κατακρήμνισης του τζίρου μετά την επαναλειτουργία τουςδεν μπόρεσαν να διευθετήσουν τις συμβατικές τους υποχρεώσεις. Το κενό αυτό έρχεται να συμπληρώσει το ελληνικό Δημόσιο, το οποίο αναλόγως της μορφής του δανείου, θα έρχεται και θα επιδοτεί μέρος της μηνιαίας δόσης του δανείου, σε ποσοστό έως και 90%. Μάλιστα και για πρώτη φορά θα χορηγείται βοήθεια ακόμη και σε όσους δανειολήπτες ήταν συνεπείς στην καταβολή των δόσεων τους(εκτιμάται πως αποτελούν τα 2/3 των δικαιούχων), έως τις 29/2/2020, με την επιβράβευση να μεταφράζεται σε υψηλότερη αναλογική συμμετοχή της κρατικής επιδότησης.

Τα κυριότερα σημεία του Προγράμματος “Γέφυρα”, τα οποία εξειδικεύονται στα άρθρα 71-83 του προς εξέταση νόμου είναι τα εξής:

Ποιους αφορά: Δανειολήπτες με εξυπηρετούμενα, μη εξυπηρετούμενα και καταγγελμένα στεγαστικά/επιχειρηματικά/καταναλωτικά δάνεια.

Ύψος κρατικής επιδότησης: Το κράτος θα επιδοτεί για 9 μήνες/3 τρίμηνα, από 1/10/2020 έως 30/7/2021 όλα τα στεγαστικά, επιχειρηματικά και καταναλωτικά δάνεια όσων έχουν πληγεί από την πανδημία, με ποσοστά συμμετοχής που θα κυμαίνονται από 30% έως και 90% των μηνιαίων δόσεων. Σε απόλυτα ποσά η επιδότηση θα κυμαίνεται από 300 – 600 ευρώ/μήνα, ανάλογα με το αν το δάνειο εξυπηρετείται κανονικά, αν παρουσιάζει καθυστέρηση ή αν έχει καταγγελθεί. Εφόσον όμως, έχει συμφωνηθεί με την τράπεζα αναστολή πληρωμής δόσεων μέχρι τις 31/12/2020 (ένταξη σε σχετικό πρόγραμμα – διμερείς συμφωνίες δανειοληπτών με τράπεζες), τότε το 9μηνο διάστημα της κρατικής επιδότησης θα εκκινεί από 1/1/2021 και θα λήγει στις 30/9/2021.Επισημαίνεται πως η συνεισφορά του Δημοσίου δεν κατάσχεται ούτε συμψηφίζεται.

Υποβολή αιτήσεων: Από 3/8/2020 έως 30/9/2020, μετά δηλαδή τις 31/7/2020, οπότε και λήγει η 7μηνη προστασία του ν. 4605/2019 – διάδοχου σχήματος του ν. Κατσέλη.

Ποιοι εντάσσονται: Φυσικά πρόσωπα,εργαζόμενοι & επιχειρηματίες που έχουν είτε οι ίδιοι, είτε ο/η σύζυγος, ή εξαρτώμενο μέλος αποδεδειγμένα πληγεί και για τον λόγο αυτό ενταχθεί στα ληφθέντα μέτρα αντιμετώπισης των επιπτώσεων του Κορωνοϊού. Αρκεί, ο ένας εκ των συζύγων ή κάποιο από τα εξαρτώμενα μέλη να είναι επιλέξιμος δανειολήπτης για να ρυθμιστούν όλα τα στεγαστικά δάνεια του νοικοκυριού. Ειδικότερα, δικαιούχοι είναι,  μεταξύ άλλων:

• Οι επαγγελματίες που παρουσίασαν μείωση της εμπορικής δραστηριότητάς τους (μειωμένος ΦΠΑ/εμπορικής δραστηριότητας άνω του 20% για το διάστημα: Β΄ Τρίμηνο 2020/2019).
• Οι δικαιούχοι της “ΕπιστρεπτέαςΠροκαταβολής” και της “Αποζημίωσης Ειδικού Σκοπού” των 800 και των 534 ευρώ αντίστοιχα.
• Οι ιδιοκτήτες ακινήτων που έλαβαν (θα λάβουν) το διάστημα Μαρτίου – Αυγούστου κατά 40% μειωμένο ενοίκιο.

Περίοδος παρακολούθησης: Για 6 – 18 μήνες, αναλόγως της κατηγοριοποίησης του δανείου,  θα ελέγχεται η συνέπεια του δανειολήπτηστην καταβολή των μηνιαίων δόσεών του, μετά τη λήξη του προγράμματος επιδότησης του στεγαστικού δανείου (9μηνο):

Δεν επιδοτούνται: Δάνεια που ελήφθησαν με κρατική εγγύηση (π.χ.πυρόπληκτα, σεισμόπληκτα) ή που ήδη επιδοτούνταιστο πλαίσιο άλλου προγράμματος (π.χ. ΟΕΚ- ν. 4605/2019)προς αποφυγή διπλής ενίσχυσης, κάτι που απαγορεύεται απότο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο.

Κατηγοριοποίηση δανείων:Για τον χαρακτηρισμό του δανείου κομβική ημερομηνία είναι εκείνη της 29^ης Φεβρουαρίου 2020.

Άρση τραπεζικού & φορολογικού απορρήτου: Η υποβολή των αιτήσεων στο πρόγραμμα«Γέφυρα» συνεπάγεταισυναίνεση του υπόχρεου στην άρση του τραπεζικού και φορολογικούαπορρήτου των δανειοληπτών.

Λοιπές διατάξεις:Για την έγκριση και καταβολή της συνεισφοράς δεν απαιτείται φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα του οφειλέτη, ενώ το ποσοστό επιδότησης θα μειώνεται ανά τρίμηνο.

Οι 3 κατηγορίες δανειοληπτών: Για καθεμία κατηγορία θα υπάρχουν διαφορετικά κριτήρια, όσον αφορά: στην επιλεξιμότητα, στην αξία της α΄ κατοικίας, στο εισόδημα, στο ανεξόφλητο ποσό δανείου, ενώ διαφορετικό θα είναι και το ύψος της μηνιαίας επιδότησης. Συνοπτικά οι 3 κατηγορίες:

α) Δανειολήπτες με δάνεια που εξυπηρετούνται κανονικά (ως τέτοια θεωρούνται τα δάνεια που δεν έχουν καθυστέρηση άνω των 90 ημερών),

β) Δανειολήπτες με δάνεια σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών, τα οποία θεωρούνται μη εξυπηρετούμενα και

γ)Δάνεια που έχουν ήδη  καταγγελθεί και οδεύουν προς Πλειστηριασμό.

Πίνακας 1:Οι 3 ομάδες κατηγοριοποίησης των δανειοληπτών και τα κριτήρια της καθεμίας εξ’ αυτών
	Κρατική επιδότηση μηνιαίας δόσης(από την ημερομηνία ενημέρωσης της ηλεκτρονικής πλατφόρμας από τον χρηματοδοτικό φορέα)	Αξία α΄ κατοικίας έως	Υπόλ. δανείου έως	Οικογενειακό εισόδημαέως	Κατα- θέσεις  έως	Συνολική ακίνητη περιουσία έως	Ανώτ. όριο κρατικής επιδότ. έως
Α.	Εξυπηρετούμενα δάνεια(καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών)	– 90%  για το  πρώτο 3μηνο – 80% για το επόμενο 3μηνο – 70% για το τελευταίο 3μηνο	300.000 €	300.000 €/τράπ.	57.000 €	40.000 €	600.000 €	600 €/μήνα
Β.	Μη εξυπηρετούμενα δάνεια & δάνεια που ρυθμίστηκαν πρόσφατα (καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών)	– 80%  για το  πρώτο 3μηνο – 70% για το επόμενο 3μηνο – 60% για το τελευταίο 3μηνο	250.000 €	250.000 €/τράπ.	45.000 €	25.000 €	500.000 €	500 €/μήνα
Γ.	Μη εξυπηρετούμενα δάνεια που έχουν ήδη καταγγελθεί	– 60%  για το  πρώτο 3μηνο – 50% για το επόμενο 3μηνο – 30% για το τελευταίο 3μηνο	200.000 €	130.000 €/τράπ.	36.000 €	15.000 €	280.000 €	300 €/μήνα

3) Πρόστιμα της Εφορίας για όσους δεν τηρούν ή δεν ενημερώνουν τα λογιστικά τους βιβλία  και “πειράζουν” τους ΦΗΜ/ταμειακές μηχανές(άρθρο101):

Το άρθρο 101 ορίζει το νέο πλέον αυστηρότερο πλαίσιο για την αντιμετώπιση περιπτώσεων φοροδιαφυγής, το οποίο είναι εναρμονισμένο με την υποχρέωση τήρησης ηλεκτρονικών βιβλίων. Συγκεκριμένα, γίνεται αναφορά για:

Α. «Πειραγμένες» ταμειακές μηχανές: Όταν διαπιστώνεται η παραβίαση ή παραποίηση ή επέμβαση κατά οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία των ΦΗΜ (φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών), θα αναστέλλεται η λειτουργία των επαγγελματικών εγκαταστάσεων από 2 έως 20 μήνες και παράλληλα προβλέπεται επιβολήπροστίμου 100.000 ευρώ.

Β. «Κλείδωμα» ΑΦΜ της επιχείρησης: Θα αναστέλλεταιή θα απενεργοποιείται οΑΦΜ, εάν υφίστανται αντικειμενικά στοιχεία τα οποία υποδηλώνουν ότι ο φορολογούμενος έχει παύσει να ασκεί οικονομική δραστηριότητα ή ότι διαπράττει φοροδιαφυγή ή ότι παραβιάζει κατά οποιονδήποτε τρόπο τη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών ή ότι έχει δηλώσει ψευδή ή ανακριβή στοιχεία για την απόκτησή του ή έχει εγγραφεί στο φορολογικό μητρώο περισσότερες φορές.

Γ. Μη τήρηση λογιστικών βιβλίων: Για παραβάσεις μη τήρησης λογιστικών αρχείων, μη διαφύλαξης ΦΗΜ και φορολογικών μνημών και αρχείων που δημιουργούν οι ταμειακές μηχανές:

– Επιβάλλεται πρόστιμο 15% επί των εσόδων από επιχειρηματική δραστηριότητα για κάθε ελεγχόμενο έτος, όπως αυτά προκύπτουν από τον μέσο όρο των δηλωθέντων εσόδων με τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των 3 τελευταίων φορολογικών ετών.

– Το πρόστιμο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 10.000 ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος για όσους τηρούναπλογραφικά βιβλία και 30.000 ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος για τους τηρούντεςδιπλογραφικά βιβλία.

4)Εργασιακά/Ασφαλιστικά –  Μέτρα στήριξης Εργαζομένων& Εργοδοτών(άρθρα 122-124):

Ο διαρκώς εντεινόμενος αρνητικός αντίκτυπος σε όλες σχεδόν τις εκφάνσεις της λειτουργίας μίας επιχείρησης, ανάγκασε το Υπουργείο Εργασίας να λάβει επιπρόσθετα μέτρα για την εργασία, με σημείο αναφοράς την προστασία εργοδοτών και μισθωτών. Ιδιαίτερη έμφαση και μέριμνα έχει δοθεί στους κλάδους που είναι συνυφασμένοι με τον τουριστικό κλάδοκαι εμφανίζουν έντονη εξάρτηση από αυτόν (εμπόριο τουριστικών ειδών, μεταφορές κ.α.)

(άρθρο 122):Βελτίωση των όρων και των κινήτρων ένταξης στο πρόγραμμα “ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ”, μέσω μεγαλύτερου ποσοστού επιδότησης των εργοδοτικών εισφορών και για μεγαλύτερο, από το αρχικά προβλεπόμενο, χρονικό διάστημα.

(άρθρο 123): Οι εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές για τις επιχειρήσεις-εργοδότες που δραστηριοποιούνται στον τριτογενή τομέα βάσει ΚΑΔ, υποκείμενες σε ΦΠΑ πουέλαβαν άνω του 50% των ακαθάριστων εσόδων τους (εποχικές επιχειρήσεις),κατά το 3ο τρίμηνο του έτους 2019, καταβάλλονται απότον Κρατικό Προϋπολογισμό για το χρονικό διάστημααπό 1.7.2020 έως 30.09.2020. Αντίστοιχα, για όλους τους παραπάνω εργοδότεςπου εντάσσονται στο μηχανισμό ενίσχυσης «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ», το σύνολο των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών καταβάλλεται από τονΚρατικό Προϋπολογισμό για το χρονικό διάστημα από1.7.2020 έως 15.10.2020.

(άρθρο 124):Για τις τουριστικές επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου με ΚΑΔ: 47.78.89.04, οι οποίες δεν έχουν υποχρέωσηεπαναπρόσληψης των εργαζομένων τους, επεκτείνεται χρονικά η δυνατότητα  αναστολής των συμβάσεων εργασίας των τελευταίων, για 2 επιπλέον μήνες – Αύγουστο & Σεπτέμβριο. Στο διάστημα της αναστολής ο εργοδότης δεν έχει καμία υποχρέωση για τον υπάλληλό του (καταβολή μισθών-εισφορών), ενώ η κάλυψη των εργοδοτικών εισφορών γίνεται στο ύψος του ονομαστικού μισθού του εργαζομένου (στο μισθό δηλαδή που λάμβανε πριν τεθεί σε αναστολή). Ο τελευταίοςαπό τη στιγμή που τίθεται σε καθεστώς αναστολής λαμβάνει 534 ευρώ καθαρές αποδοχές/μήνα.

Παρακαλούμε να γνωστοποιήσετε την παρούσα στα μέλη σας, στην διάθεση των οποίων παραμένουμε για οποιαδήποτε πρόσθετη πληροφορία.

Αντώνης Μέγγουλης

Διευθυντής και Νομικός Σύμβουλος ΕΣΕΕ